برمدار بداهه
تاریخ انتشار: ۳ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۱۸۷۴۹
«استاد شهناز باور داشت که فضای وسیعی برای نوآوری و تکامل در موسیقی ایرانی وجود دارد و از راه ترکیب دستگاه‌ها و آوازها و مرکب نوازی می‌توان وسیع‌ترین فضاها را برای آفرینش آثار جدید فراهم ساخت.»
به گزارش خبرنگار ایمنا، طی یادداشتی که سجاد رضایی، مدیر دفتر تخصصی موسیقی شهرداری اصفهان به مناسبت یادمان زادروز استاد «جلیل شهناز» در اختیار خبرگزاری ایمنا قرار داده، آمده است:
«سلطان سازهای ایرانی تار است و هیچ سازی به‌اندازه تار نمی‌تواند بیان‌کننده احساسات درونی و عواطف سودایی مردم ایران باشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
آنچه واضح است اینکه، سازی به نام تار امروزی تا دوره صفویه نداشته و در نقاشی‌ها و کتاب‌های آن دوره اثری از این ساز وجود ندارد و مشخصاً در دوره قاجار، تاریکی از ارکان موسیقی ایران شده، چنانچه در خاطره‌های سیاحان و جهانگردان خارجی که در این دوره به ایران سفرکرده‌اند بارها از این ساز نام‌برده شده است. در ۱۵۰ سال گذشته در پرتو خلاقیت و هنرمندی هنرمندان بزرگی که در ایران ظهور کردند، تار با دگرگونی و تکامل بسیار همراه بود و آن‌گونه بود که تار به‌عنوان ساز ملی ایرانیان تثبیت شد.
نام هنرمند بزرگی چون استاد جلیل شهناز در میان این هنرمندان می‌درخشد که در اوج قله رفیع تک‌نوازی و بداهه‌نوازی تار است و نبوغ او نوازندگی این ساز را به چنین مرحله‌ای از تکامل رسانید.
استاد جلیل شهناز در سال ۱۳۰۰ خورشیدی در یک خانواده‌ی هنرمند در اصفهان به دنیا آمد. پدر ایشان از هنرمندان برجسته و ممتاز موسیقی اصفهان بودند و علاوه بر سنتور به نواختن سازهایی مانند: تار، سه‌تار، ویولن، کمانچه و تنبک مهارت داشتند و صدای خوشی نیز داشتند و نوای شیرین سازها و آهنگ‌ها همواره در خانه ایشان شنیده می‌شد و بسیاری از هنرمندان و شیفتگان موسیقی به خانه آن‌ها رفت‌وآمد داشتند.
در دوران کودکی وجودش بانوای دل‌نشین موسیقی درآمیخت و سال‌ها قبل از آغاز نوازندگی با گوشه‌ها و ردیف‌های موسیقی ایرانی آشنا شد.
استاد شهناز با نواختن تنبک و سه‌تار وارد دنیای موسیقی شد. در ۱۴ سالگی تارنوازی را آموخت و در مکتب پدر به نواختن تار و فراگیری تکنیک‌های نوازندگی این ساز مشغول شد وبه دلیل استعداد فراوان، همه فوت‌وفن‌ها و روش‌های مناسب تارنوازی را به‌سرعت فراگرفت، به‌گونه‌ای که در ۱۷ سالگی نواختن او بسیار دل‌انگیز و شنیدنی بود. و ازآن‌پس با تمرین‌های شبانه‌روزی، به نوازندگی خود را غنای بیشتری بخشید و تلاش کرد تا نغمه‌هایش هرروز نسبت به روزگذشته برتری بیشتری پیدا کند.
جلیل جوان در ۱۳۲۷ خورشیدی به تهران رفت و ازهمان ابتدا با رادیو تهران شروع به همکاری نمود و در بسیاری از برنامه‌های موسیقی رادیو به‌عنوان تک‌نواز و هم‌نواز شرکت کرد. اوج درخشش جلیل شهناز در همکاری با برنامه‌های موسیقی «گل‌ها» بود. برنامه گل‌ها در ۱۳۳۴ خورشیدی در رادیو تهران توسط داوود پیرنیا شروع شد و طی چند سال آن‌چنان درخشید که به‌عنوان دوران تجدید حیات موسیقی در تاریخ هنر ایران در یادها ماندگار شد. در این برنامه‌ها استاد شهناز با برترین و مشهورترین خوانندگان و نوازندگان به همکاری پرداخت و آثار به‌جامانده از این دوران بخش ممتازی از موسیقی معاصر ایران است. همکاری استاد در برنامه گل‌ها با برترین و مشهورترین نوازندگان، باعث شد آثار به‌جامانده از این دوران به‌عنوان بخش ممتازی از موسیقی معاصر ایران باشد.
استاد شهناز باوجوداینکه احترام بسیاری برای موسیقی گذشته ایران و شیوه نوازندگی استادان بزرگ قائل بود اما خود به این شیوه‌ها اکتفا نکرده و به‌واسطه نبوغ خود هرروز با خلق آثار تازه و شیرین، نوازندگی استادان گذشته را توسعه و تکامل بخشید.
بسیاری از منتقدان بر این باورند که موسیقی ایرانی در فضای بسته زندگی می‌کند و امکان هر نوع تغییر و تکامل در آن دشوار است، اما استاد شهناز باور داشت که فضای وسیعی برای نوآوری و تکامل در موسیقی ایرانی وجود دارد و از راه ترکیب دستگاه‌ها و آوازها و مرکب نوازی می‌توان وسیع‌ترین فضاها را برای آفرینش آثار جدید فراهم ساخت. سر حد اعجاز ساز استاد در بیان آوازها، گوشه‌ها و تحریرها تا آنجاست که، هنگامی‌که دستگاهی را از ابتدا تا انتها می‌نوازد، گویی سرگذشت زندگی انسان‌ها را از کودکی تا واپسین دم حیات بازگو می‌کند.
پیش‌درآمدهای آهنگین او بیانگر صفا و سادگی دوران کودکی و نوجوانی، چهارمضراب‌های او بیانگر شیفتگی‌ها و التهاب‌های جوانی و سرانجام آوازها، نجواها و جمله‌پردازی‌های غیرضربی او از مختصات دوران بزرگ‌سالی و پختگی و تأثیرات این دوره عمر، سخن می‌گوید.
در نوازندگی شهناز نهایت استادی و هنرمندی اجرا می‌شوند، همه جمله‌ها در مناسب‌ترین جایگاه خویش قرار دارند و چپ و راست‌ها به‌طور کامل حساب‌شده و حتی یک نت کم یا اضافه در این جمله‌ها دیده نمی‌شود. مضراب‌های او گاهی بسیار شمرده و آرام مانند ناقوس کلیسا خوش طنین و تأمل‌برانگیز است و گاه تند و ریز و متوالی بودن چپ و راست‌ها شنونده را دچار شگفتی می‌کند. قطعاتی از نوازندگی‌های دوران جوانی یا میان‌سالی استاد در ابوعطا به‌راستی شاهکار تارنوازی شهناز به شمار می‌رود.
آشنایی شهناز با آهنگ‌ها و ترانه‌های محلی و آثار فولکلوریک ایران از دیگر مختصات ممتاز هنر وی است و گنجینه بزرگی از ترانه‌های محلی و تصنیف‌های کهن ایران در حافظه شگفت‌آور او وجود دارد و بخش مهمی از نواخته‌های وی با الهام گرفتن از این تصنیف‌ها و ترانه‌ها و آهنگ‌ها شکل می‌گیرد.
ازجمله آثار تأثیرگذار در تار شهناز، آهنگ‌ها و ترانه‌های اصیل بختیاری است که از موسیقی‌های کهن ایران برگرفته و میراث فرهنگی و هنری را نمایندگی می‌کنند.
استاد به دلیل بنیاد نهادن راه و روش‌های بدیعی در تارنوازی، یکی از برجسته‌ترین نوآورانی است که در موسیقی معاصر ایران ظهور یافته و همواره برای دیگر تارنوازان چراغ و راهنمای راه به شمار می‌آید.
به دلیل پیوستن به رادیو و همکاری شهناز با دیگر استادان در تهیه برنامه‌های موسیقی به‌ویژه برنامه‌های گل‌ها بیشتر آثار استاد در آرشیو رادیو نگهداری می‌گردد که شامل همکاری‌های او با خوانندگان بلندآوازه و همچنین تک‌نوازی‌های و هم‌نوازی‌های او با دیگر نوازندگان بزرگ بوده است.
آن نه روی است که من وصف جمالش دانم / این حدیث از دگری پرس که من حیرانم»
کد خبر 663137منبع: ایمنا
کلیدواژه: جلیل شهناز استاد جلیل شهناز سجاد رضايي شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق استاد شهناز موسیقی ایرانی موسیقی ایران جلیل شهناز برنامه ها ترانه ها آهنگ ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۱۸۷۴۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
راهیابی ۲۵ گروه سرود فجر به مرحله نهایی
پارسائیان معاون فرهنگی و هنری سپاه الغدیر استان یزد گفت: اختتامیه دومین جشنواره سرود فجر بسیج یزد در بخش خواهران و برادران با موضوعات استکبارستیزی و مقابله با رژیم کودک کش صهیونیستی، ایران در مسیر پیشرفت و اقتدار، ایران زیبا و ایران قوی، بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، فرهنگ بانوی ایرانی، افزایش جمعیت و فرزند آوری، مکتب شهید سلیمانی، فرهنگ بانوی ایرانی، امید افرینی و افزایش نشاط اجتماعی برگزار شد.
وی افزود: تعدا ۶۵ گروه در این جشنواره ثبت نام کرده بودند که ۲۵ گروه به مرحله نهایی راه یافتند که از این تعداد ۱۵ گروه برادران و ۱۰ گروه خواهران بودند.
پارسائیان ادامه داد: شروع فراخوان و مهلت ارسال آثار از اول بهمن ماه تا پایان اسفند ماه ۱۴۰۲ بود و بازبینی آثار از ۱۵ فروردین ماه تا ۱ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ صورت گرفت.
سرهنگ پارسائیان یاداور شد: بخش نهایی جشنواره در تابستان ۱۴۰۳ برگزار می‌شود و گروه‌های برتر جشنواره استانی به مرحله کشوری راه یافتند.
ترویج روحیه و معارف انقلابی با زبان هنر و زمینه سازی برای ظهور و بروز استعداد‌ها هم از اهداف برپایی این جشنواره به شمار می‌رود.
استرداد ۸۵ میلیون ریال به حساب زائران حج تمتع ۱۴۰۲